۱۸ اردیبهشت ۹۵, ۲۲:۵۲

   باسلام به سوال کنند ه محترم    

در پاسخ باید بگویم

معمولا خواستگاري توسط مرد يا خويشان و دوستان نزديك مرد انجام مي‌گيرد. اگر چه در برخي فرهنگها يا ملتها خواستگاري دختر از پسر معمول و رايج مي باشد اما توجه داشته باشيد كه آن چه كه مطابق طبع فطري بشر است خواستگاري مرد از زن مي‌باشد و عكس آن بر خلاف اين طبيعت است. زيرا مرد به عنوان جنس مذكر هميشه خواهان است و زن خواسته، از مرد طلب و عشق مطلوب است راز زن حيا، عفت، ناز و كرشمه(1) به قول ويل دورانت «زن فقط زنده است كه معشوق باشد و توجه كردن به او ماية حيات او است؟»(2)
در داستان آدم و حوا ـ عليهما السّلام ـ نيز خواستگاري از طرف جنس مذكر يعني حضرت آدم ـ عليه السّلام ـ انجام شد(3) به همين دليل بسياري از دخترها دوست دارند، پسرها به خواستگاري آنان بيايند تا به زندگي مشترك و همسري با هم رضايت دهند.
اما در عين حال تلاش غير مستقيم در امر خواستگاري (از مرد) مطلوب و پسنديده است به اين معنا كه اگر واقعاً به جواني پاك، متدين، اهل زندگي و برخوردار از ويژگي‌هاي مطلوب برخورد نموديد و در يك كلام او را شايسته همسري خود تشخيص داديد، مي‌توانيد ازدوستان خود، افراد فاميل (كه مورد اطمينان باشند) و معلمي خيرخواه به عنوان پيك و رابط استفاده نماييد تا با طرح مساله به صورت غير مستقيم به شخصيت شما آسيبي نرسد.(4)
اقدام به خواستگاري از طرف خانواده دختر هيچ منع شرعي ندارد و اين مسأله يعني طرح پيشنهاد ازدواج از طرف زن به مرد در تاريخ اسلام بي‌سابقه نيست همان گونه كه حضرت خديجه (س) وقتي به خصوصيات ايماني و اخلاقي رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ واقف شدند، به آن بزرگوار پيشنهاد ازدواج دادند. البته شايسته است اين موضوع را در چارچوب فرهنگ، رسم و رسوم جامعه ببينيد.

چند نکته مهم
الف) اقدام به خواستگاري از سوي دختر هيچ منع شرعي ندارد. البته به شرطي كه با اذن پدر باشد و رضايت او جلب شده باشد
درست است كه اقدام به خواستگاري از آشنايي‌هاي پيشين حكايت مي‌كند امّا هر آشنايي منجر به دل بستگي و محبت به يكديگر نمي‌شود و ممكن است به پيوندي خجسته و ميمون و تشكيل خانواده‌اي موفق نيانجامد... به ديگر سخن دختر جوان تشنة محبت، عشق و در جستجوي تأمين نيازهاي عاطفي خويش است و گاه نمي‌تواند تشخيص دهد كه همة جوانان در اظهار علاقه و ابراز محبت صادق نيستند.(5)
ب) امكان پاسخ منفي از سوي پسر يا خانواده و وابستگان او نبايد مورد غفلت و بي‌توجهي واقع شود. بنابراين بايد همانند پسري كه اقدام به خواستگاري مي‌كند و جواب رد مي‌شنود، او نيز خود را براي شنيدن پاسخ منفي آماده نمايد. چه بسا اتفاق مي‌افتد كه علي‌رغم تمايل دختر و پسر به زندگي مشترك، وابستگان دو طرف از اين وصلت و پيوند جلوگيري مي‌كنند. از اين رو احتمال اين كه دختر از نظر رواني، روحي و عاطفي آسيب‌پذير شود، وجود دارد.
ج) بر فرض كه اين خواستگاري به سرانجام برسد و به ازدواج ختم شود،امّا چنين فردي بايد به تبعات منفي اين اقدام نيز توجه داشته باشد. یعنی بايد خود را براي سركوفتها و منت‌گذاري‌هاي احتمالي، برچسب‌ها وانگ‌ها از سوي پسر و خانواده او و حتي از سوي خانواده خود مهيا نمايد، چرا كه ممكن است با بروز هر مشكلي در خانواده سيل تحقير‌ها و تهمت‌ها متوجه او شود.
از نظر عرفي، اقدام به اين كار به صورت مستقيم چندان مطلوب و پسنديده نيست و بهتر آن است كه بستگان دختر در صورت وجود شرايط لازم، به صورت غير مستقيم در اين امر خدا پسندانه اقدام نمايند.

 

پاورقی:

1. اميني، ابراهيم، انتخاب همسر، تهران، شركت چاپ و نشر بين الملل سازمان تبليغات اسلامي، 1380، ص 169.
2. مقيمي حاجي، ابوالقاسم، جوانان و روابط، انتشارات مركز مطالعات حوزه، چاپ اوّل، 1380، ص 6 (به نقل از لذات فلسفه، ص 122).
3. صدوق، علل الشرايع، دارالكتب الاسلاميه، ج1، ص18.
4. ر.ك: افروز، غلام علي، مباني روان شناختي ازدواج، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،1380، ص 98.
5. اميني، ابراهيم، پيشين، ص 183.